Ο Νόμος για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Σεξουαλικής Κακοποίησης και Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας
Νόμος: 91(I)/2014 προωθήθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία με στόχο:
- Τη λήψη μέτρων για την πρόληψη, καταστολή και καταπολέμηση των αδικημάτων της σεξουαλικής κακοποίησης και σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών, της παιδικής πορνογραφίας και της άγρας παιδιών για σεξουαλικούς σκοπούς.
- Την προστασία και στήριξη των θυμάτων των εν λόγω αδικημάτων.
- Τη δημιουργία μηχανισμών ελέγχου και εποπτείας θυμάτων και θυτών.
- Την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας για την εφαρμογή των πιο πάνω μέτρων.
Ορισμός του Παιδιού:
Η λέξη «παιδί» όπως ορίζεται από τον νόμο σημαίνει πρόσωπο ηλικίας κάτω των δεκαοκτώ (18) ετών.
Ηλικία Συναίνεσης
Η «ηλικία συναίνεσης» ορίζεται από τον νόμο ως η ηλικία των δεκαεπτά (17) ετών. Δηλαδή ένα άτομο το οποίο είναι δεκαοχτώ (18) χρονών, παρ’ όλο που θεωρείται «παιδί» σύμφωνα με τον νόμο, δικαιούται να συνεναίσει σε σεξουαλικές πράξεις.
Τι σημαίνει συναίνεση με βάση τον νόμο συμπεριλαμβανομένων των εξαιρέσεων:
Η «ηλικία συναίνεσης» είναι η ηλικία κάτω από την οποία, απαγορεύεται η τέλεση σεξουαλικών πράξεων. Υπάρχουν όμως μερικές εξαιρέσεις:
- Συναινετικές σεξουαλικές δραστηριότητες μεταξύ δύο παιδιών τα οποία δεν έχουν φτάσει στην ηλικία συναίνεσης και τα οποία έχουν παρόμοια ηλικία και παρόμοιο βαθμό ψυχολογικής ανάπτυξης ή ωριμότητας και οι δραστηριότητες δεν περιλαμβάνουν οποιαδήποτε κακοποίηση, βία, εκμετάλλευση ή εξαναγκασμό, δεν συνιστούν ποινικό αδίκημα.
- Συναινετικές σεξουαλικές δραστηριότητες μεταξύ ενός ενήλικα και ενός παιδιού το οποίο είναι κάτω των 17 ετών, αλλά η διαφορά ηλικίας μεταξύ των δύο δεν υπερβαίνει τα τρία (3) χρόνια και οι μεταξύ τους δραστηριότητες δεν περιλαμβάνουν οποιαδήποτε κακοποίηση, βία, εκμετάλλευση ή εξαναγκασμό, δεν συνιστούν ποινικό αδίκημα.
- Συναινετικές σεξουαλικές δραστηριότητες δεν συνιστούν ποινικό αδίκημα, σε περίπτωση που έχει συναφθεί γάμος, μεταξύ παιδιού και του προσώπου που διενήργησε την πράξη και εφόσον στην εν λόγω πράξη δεν περιλαμβάνεται οποιαδήποτε κακοποίηση, βία, εκμετάλλευση ή εξαναγκασμός.
Οι πιο πάνω εξαιρέσεις δεν εφαρμόζονται σε περιπτώσεις όπου οποιοδήποτε από τα εμπλεκόμενα παιδία είναι ηλικίας κάτω των δεκατριών (13) ετών.
Κάτω απο ποιές συνθήκες ο νόμος ορίζει ότι δεν μπορεί να υπάρξει συναίνεση? (ηλικία, εκβιασμός, κατάσταση μέθης κτλ)
Σε γενικά πλαίσια, η συναίνεση, όπως την ορίζει ο νόμος, δεν μπορεί να υπάρξει από άτομο το οποίο είναι κάτω των δεκαεπτά (17) ετών έκτος σε περιπτώσεις, όπου ισχύουν οι προαναφερόμενες εξαιρέσεις και νοουμένου ότι το εμπλεκόμενο παιδί είναι άνω των δεκατριών (13) ετών.
Η συναίνεση, ανεξαρτήτως ηλικίας δεν ισχύει αν αποκτήθηκε μέσω κακοποίησης, εκμετάλλευσης, βίας, απειλής, δόλου, εξαπάτησης, κατάχρησης εξουσίας, ή άλλης μορφής εξαναγκασμού.
Τι ορίζεται ως σεξουαλοκή κακοποίηση από τον νόμο, με έμφαση στην έκθεση του παιδιού σε σεξουαλικές πράξεις ακόμα και αν αυτό δεν συμμετέχει
Η σεξουαλική κακοποίηση ενός παιδιού περιλαμβάνει τις συμπεριφορές όπως αυτές αναφέρονται στο άρθρο 6 το νόμου και είναι οι ακόλουθες:
- Προκαλώντας ένα παιδί κάτω των δεκαεπτά (17) ετών να γίνει μάρτυρας σεξουαλικών πράξεων, ακόμα και αν το εν λόγω παιδί δεν συμμετέχει σε αυτές.
- Προκαλώντας ένα παιδί κάτω των δεκαεπτά (17) ετών να γίνει μάρτυρας σεξουαλικής κακοποίησης ή απεικόνισης σεξουαλικής κακοποίησης ακόμα και αν το εν λόγω παιδί δεν συμμετέχει σε αυτή.
- Η συμμετοχή σε σεξουαλική πράξη με παιδί το οποίο είναι κάτω των δεκαεπτά (17) ετών (εκτός αν ισχύει μία από τις τρείς προαναφερόμενες εξαιρέσεις).
- Ο εξαναγκασμός, η χρήση βίας ή η χρήση απειλών προς ένα παιδί κάτω των δεκαεπτά (17) ετών, προκειμένου να τελέσει σεξουαλική πράξη με τρίτο πρόσωπο.
- Ο εξαναγκασμός και ή εξώθηση ενός παιδιού κάτω των δεκαεπτά (17) να συμμετάσχει σε σεξουαλική πράξη με τρίτο πρόσωπο.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι όπως φαίνεται και από τα πιο πάνω, το στοιχείο της σωματικής βλάβης, δεν είναι αναγκαίο στην ύπαρξη σεξουαλικής κακοποίησης.
Πρόληψη:
- Υποχρέωση αρμοδίων φορέων να σχεδιάζουν και να υλοποιούν/εφαρμόζουν προγράμματα πρόληψης με βάση τον νόμο και υποχρέωση απο τον νόμο για εκπαίδευση ατόμων, επαγγελματιών, κρατικών λειτουργών που εμπλέκονται στην διαδικασία.
Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς έχουν υποχρέωση να ενημερώνουν και να εκπαιδεύουν το προσωπικό τους, που ενδέχεται να έχει ή έχει επαφή με παιδιά σε όλα τα επίπεδα πρόληψης με σκοπό, μεταξύ άλλων, τη μείωση των κινδύνων διάπραξης του αδικήματος, τον εντοπισμό των θυμάτων, των δυνητικών θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης ή εκμετάλλευσης και την ελαχιστοποίηση υποτροπής των θυτών.
Σχετικά με το πιο πάνω, οι Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας σε συνεργασία με άλλες εμπλεκόμενες υπηρεσίες οφείλουν να εξασφαλίσουν τη διαθεσιμότητα διαγνωστικής αξιολόγησης, κατάλληλων θεραπευτικών παρεμβάσεων και αποτελεσματικών προγραμμάτων με σκοπό την πρόληψη και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων επανάληψης τέτοιων αδικημάτων. - Εκπαίδευση παιδιών, υποχρέωση ΥΠΠ καθώς και εκπαίδευση και ενημέρωση του κοινού (γονείς, επαγγελματίες, παιδιά κ.λ.π.)
Παιδιά στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση οφείλουν να ενημερώνονται για τους κινδύνους της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και της κακοποίησης, καθώς και για τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να προστατευθούν.
Τις πληροφορίες αυτές θα παρέχει το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού σε συνεργασία με τους γονείς και θα δίνονται στο πλαίσιο μιας γενικότερου περιεχομένου ενημέρωσης για τη σεξουαλικότητα, ενώ θα δίνεται ιδιαίτερη προσοχή σε καταστάσεις κινδύνου, ειδικά όπου περιλαμβάνεται η χρήση νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας.
Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού σε συνεργασία με τον Επίτροπο και άλλες εμπλεκόμενες υπηρεσίες θα: - Οργανώνουν εκστρατείες ενημέρωσης στη Δημοκρατία περί του θέματος.
- Εκδίδουν ενημερωτικά φυλλάδια.
- Μεριμνούν για την ενημέρωση και την εκπαίδευση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.
- Οργανώνουν εκστρατείες και θα λαμβάνουν μέτρα για τη διαπαιδαγώγηση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για αποθάρρυνση της ζήτησης, που ευνοεί τέτοιας φύσης αδικήματα.
- Θα προβαίνουν σε όλες τις κατάλληλες ενέργειες και μέσω διαδικτύου όπως ενημερωτικές εκστρατείες, προγράμματα έρευνας και εκπαίδευσης και πολλά άλλα με στόχο την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και τον περιορισμό του κινδύνου που υφίσταται για άτομα, ιδιαίτερα παιδιά, να πέσουν θύματα των εν λόγω αδικημάτων.
